Avustralya’da gerçekleştirilen yeni bir araştırma, ergenler arasında elektronik sigara (vape) kullanımının endişe verici düzeylere ulaştığını ortaya koydu. Özellikle sosyal medya platformlarında yayılan içeriklerin bu alışkanlığı “havalı” ve “daha sağlıklı” gibi göstererek gençleri etkilediği belirtiliyor.
Queensland Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Giang Vu’nun yürüttüğü çalışmaya göre, elektronik sigara kullanan arkadaşlara sahip gençlerin bu alışkanlığa başlama ihtimali 15 kat daha fazla. Araştırma, arkadaş çevresinin vaping davranışı üzerindeki etkisini çarpıcı biçimde ortaya koyuyor.
Vaping trendi
Araştırmacılar ayrıca, toplumun elektronik sigaraya bakışında bir değişim yaşandığını da belirtiyor. 2015 yılında vaping’e karşı olan toplumsal tutum yüzde 55,4 seviyesindeyken, bu oran 2020 yılında yüzde 77,5’e yükseldi. Bu artış, kullanım oranlarında bir miktar düşüşe neden olsa da sosyal medyada yaygınlaşan “vaping trendi”, uzmanlar tarafından halen ciddi bir tehdit olarak değerlendiriliyor.
Araştırma ekibinden Gary Chung Kai Chan, vaping’in sağlıklı bir yaşam tarzı gibi sunulmasının gençleri yanıltabileceğini vurguladı. Chan, sosyal medya içeriklerinin daha sıkı denetlenmesi gerektiğini ve özellikle gençleri hedef alan farkındalık kampanyalarının önem kazandığını ifade etti.
Araştırmanın umut verici bulgularından biri ise ebeveyn tutumlarının gençler üzerinde koruyucu bir etkisi olduğuydu. Ebeveynlerin vaping’e karşı olumsuz yaklaşımı, gençlerin bu alışkanlığa yönelme ihtimalini yaklaşık yüzde 70 oranında azaltıyor.
Öte yandan, American Journal of Preventive Medicine’da yayımlanan bir başka araştırma ise durumu daha da kaygı verici bir hale getiriyor. Gençler arasında THC ve CBD gibi esrar türevlerinin yanı sıra sentetik kannabinoid içeren maddelerin de vaping yoluyla kullanımının arttığı belirlendi. Bu maddeleri kullananların bazılarının 12 yaşından küçük olduğu, ayrıca kız çocukları arasında kullanım oranlarının erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu tespit edildi.
Bir diğer çarpıcı veri ise gençlerin ne tükettiklerinin farkında olmaması. 2021’de ne içtiğini bilmeyen gençlerin oranı yüzde 1,8 iken, bu oran 2023’te yüzde 4,7’ye yükseldi.
Uzmanlar, vaping’in akciğer hasarı, kalp-damar hastalıkları ve toksik kimyasallara maruz kalma gibi birçok sağlık riskine yol açabileceğini vurguluyor. Özellikle gelişim çağındaki gençler, bu maddelerin bağımlılık yapıcı etkilerine ve uzun vadeli sağlık sorunlarına karşı çok daha savunmasız. Araştırmacı Chung, bu maddelerin ölüme dahi neden olabileceği uyarısında bulundu.
